ÇOBANKÖY KÖYÜ

TARİHÇE

Çobanköy'ün eski adı bilinmemektedir. Köyün sınırları içinde eski iki kilise ile iki kalenin ve Ordinaki ile Titkani adlarını taşıyan terk edilmiş iki köyün varlığı, buranın eskiden önemli bir yerleşme olduğunu göstermektedir.

Çobanköy, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan Mesheti bölgesinin yerleşim yerlerinden biriydi. Osmanlılar köyü, birleşik Gürcistan Krallığı'nın ardından bu bölgeye hakim olan Samtshe Atabeyliği'nden 16. yüzyılın ortasında ele geçirdi. 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Bu defterde Çoban Köy (چوبان كوی) olarak yazılmış olan köy boş olarak kaydedilmiştir.17. yüzyılda bu yerleşme Çoban (جوبان) adıyla Çıldır Eyaleti’nde Ardahan-i Küçük livasına (sonradan Göle ilçesi) bağlı bir köy olarak geçer.

Çobanköy, uzun süre Osmanlı yönetimi altında kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Rusya İmparatorluğu’nun eline geçti. Rus idaresinde Ardahan sancağının (okrug) Göle kazasına (uçastok) bağlıydı. Çoban-Köy (Чобан-Кёй) olarak kaydedilmiş olan yerleşme, Arpaşeni nahiyesinin (маркяз: merkez) köylerinden biriydi. 1886 yılında Çobanköy'ün nüfusu 108 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamı "Kürt" olarak kaydedilmiştir.Köyün nüfusu 1896’da 138 kişiye, 1906’da da 215 kişiye yükselmişti.

I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinden sonra Çobanköy, 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde yer aldı. 1921'de, Kızıl Ordu’nun Gürcistan’ı işgali sırasında fiilen yeniden Türkiye’ye katıldı. Aynı yıl imzalanan Kars Antlaşması’yla Çobanköy’ün de içinde yer aldığı Ardahan ve Artvin Türkiye’ye bırakıldı.

Çobanköy’de varlığı bilinen iki kiliseden biri, köyün merkezinin 8 km güneybatısında yer alan tek nefli bir yapıdır. Bu kiliseden geriye yıkıntıları kalmıştır. İkinci kilise “Ayazma” olarak bilinen pınarın olduğu yerde bulunuyordu. Bu kiliseden bugüne bir şey kalmamış olmakla birlikte, Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin bölgeyi gezdiği 1907 yılında kilisenin yıkıntıları duruyordu. Kilisenin bulunduğu yer, 6. yüzyılda Kolalı Ortodoks dokuz çocuğun dinsel nedenlerle işkence gördüğü yer olarak kabul edilir. Guaram, Adarnase, Bakar, Vaçe, Bardzim, Daçi, Cuanşer, Ramaz ve Parsman adlarını taşıyan bu çocuklar Gürcü Ortodoks Kilisesi tarafından aziz kabul edilmekte ve 6 Mart günü anılmaktadır. Gürcü Ortodoks inancına göre dokuz çocuk Hristiyanlığa geçtiği için pagan inanca sahip annesi ve babası tarafından taşlanarak öldürülmüştür.

Köyde iki kalenin yıkıntıları günümüze ulaşmıştır. Kalelerden biri harçsız ve yığma taştan inşa edilmiş, 83 × 66 m ebatlarında bir yapıdır. Tamamen yıkılmış olan kale köyün kuzeydoğusunda bir tepede yer alır. Köyün merkezinin 700 m kuzeybatısında yer alan ikinci kale de yığma taştan inşa edilmiştir. 370 × 205 m ebatlarındaki kale “Ziyaret Dağı” denilen tepede yer alır.

COĞRAFYA

Çobanköy, Ardahan il merkezine 53 km, Göle ilçe merkezine 36 km uzaklıktadır.

Köy Muhtarı İlyas Öztürk

Köy Dernek Başkanı Korkmaz Rençber 05326874089